Wat is het Fort van Breendonk?
Het Fort van Breendonk is een betonnen pantserfort gebouwd in het begin van de twintigste eeuw, als onderdeel van een fortengordel rond Antwerpen. In 1914, bij de aanvang van de Eerste Wereldoorlog, deelt het in de klappen wanneer het Duitse leger de vesting Antwerpen aanvalt.
Breendonk krijgt zijn gruwelijke reputatie in de Tweede Wereldoorlog, wanneer de SS in het leegstaande fort naast de verbindingsweg tussen Brussel en Antwerpen een ‘Auffanglager’ inricht. Het is een gevangenis voor Joden, verzetsstrijders en politieke tegenstanders van het naziregime.
Wat gebeurde er in het Fort van Breendonk?
In de zomer van 1940 begint de Sipo-SD, de politieke politie van de SS, het verlaten fort in te richten als gevangenis. Op 20 september 1940 arriveren de eerste gevangenen. Midden 1942 wordt in ‘de Hel van Breendonk’ ook een folterkamer ingericht om gevangenen te onderwerpen aan ‘verscherpt verhoor’.
Ongeveer 3600 gevangen worden in het Fort van Breendonk opgesloten. Dwangarbeid, ontbering, mishandeling en manipulatie vormen er de orde van de dag.
- 184 gevangenen worden geëxecuteerd
- 23 worden opgehangen
- 94 sterven van honger, mishandeling, ziekte…
Slechts 5 gevangenen slagen erin te ontsnappen. 489 worden opnieuw vrijgelaten. 2800 gevangenen worden vanuit Breendonk naar andere kampen gedeporteerd. Van de 3600 gevangen zou minder dan de helft de oorlog overleven.
Wat is er te zien in het Fort van Breendonk?
Via een uitgebreid parcours maak je kennis met het dagelijkse leven van de gevangenen en hun Duitse en Vlaamse bewakers. Je loopt door de ruimtes waar de historische feiten zich afspeelden: de zogenaamde tunnel, de slaapkamers, de isoleercellen, de houten barakken, de werf, de douchezaal en latrines, de folterkamer, de executieplaats … Het Fort van Breendonk is één van de best bewaarde nazikampen in Europa. Een bezoek aan Breendonk blijft je echt wel bij.
Groepen bezoeken het Fort van Breendonk best met een gids. Voor individuele bezoekers zijn er audiogidsen met getuigenissen ter beschikking. Reken ongeveer 2 uur voor een bezoek aan het Fort.